KOBİ’ler için Franchise ile İş Kurmanın Avantajları ve Riskleri

KOBİ’ler için franchise iş kurmak, ismi hâlihazırda tanınmakta olan bir markanın çatısı altında ticari faaliyetlerine başlamayı ifade eder. Franchise veren şirket, girişimciye kendi işleyişi ile marka haklarını, belirli koşullar karşılığında devreder. İşletme sahibi ise yatırım karşılığında markanın popülaritesinden ve yıllar içinde geliştirdiği iş tecrübesinden yararlanma fırsatı bulur.

Franchise ile İş Kurmak Nedir ve Nasıl Çalışır?

KOBİ’ler, franchise bayilik sistemi ile A’dan Z’ye kendi markalarını yaratmaya gerek kalmadan iş dünyasına adım atabilir. Sistemin temelinde girişimcinin sermaye karşılığında tanınmış bir markanın işleyişine dâhil olması vardır. Ancak bu süreç yalnızca farklı bir markanın isim ve logo haklarını kullanmaktan ibaret değildir. Franchise iş kurmak aynı zamanda ilgili firmanın pazarlama stratejilerinden operasyonel standartlarına kadar uzanan geniş bir düzenin içerisine girmek anlamına da gelir.

İşleyişte iki tarafın da çıkarları ortak paydada kesişir. Franchise veren şirket, marka değerini korumak için kurallar tanımlayarak operasyonel çerçeveyi çizer, denetim mekanizması tasarlar. Girişimci ise yaptığı yatırım karşılığında hazır müşteri tabanı ile kurumsal deneyim ve rehberlik gibi avantajlardan faydalanır. Sistemin sürdürülebilirliği, markaların franchise bedelleri ile ciro payı üzerinden sağlanır. Böylece taraflardan biri ölçeğini genişletirken diğeri ise daha az belirsizlikle hâlihazırda test edilmiş bir iş modeline geçiş yapar.

Franchise İş Kurmanın Avantajları Nelerdir?

Bilinen bir markanın işleyişine katılmak, KOBİ’ler için sıfırdan iş kurma sürecine kıyasla daha cazip olabilir. Franchise iş kurmak için yatırım yapan girişimci, pazarda bilinirliği oluşmuş bir marka ile çalışarak müşteri güvenini daha hızlı kazanabilir. Ayrıca iş modelinin önceden denenmiş olması, operasyonel düzenin ve destek mekanizmalarının daha öngörülebilir hâle gelmesini de mümkün kılar.

Marka Bilinirliği ve Müşteri Güveni

Yeni kurulan işletmelerin pazarda yerlerini sağlamlaştırmaları, oldukça zaman alıcı bir süreçtir. Özellikle de müşteri ile marka arasında güven ilişkisinin tesis edilmesi için uzun yıllar geçmesi gerekebilir. Ancak franchise iş kurmak suretiyle açacağınız işletme, mevcut markanın geçmişte oluşturduğu algıdan yararlanarak bu sürece daha avantajlı başlayabilir. Tanıdık bir logo ya da daha önce deneyimlenen ürünler, tüketicinin tercih yaparken daha az tereddüt yaşamasını sağlayabilir.

Örneğin; kahve veya fast food sektöründe faaliyet gösteren zincirler ele alınabilir. Franchise veren kahve zincirleri ile anlaşmanız hâlinde tüketici daha önce farklı şubelerde yaşadığı deneyime dayanarak yeni açılan noktada da aynı kaliteyi bulabileceğini düşünür. Böylece girişimci, marka güvenini sıfırdan inşa etmek yerine var olan algıyı işletmenin lehine kullanabilir.

İş Modeli ve Operasyon Desteği

Franchise iş kurmak ile elde edeceğiniz en önemli avantajlardan biri, deneme-yanılma aşamalarından geçmiş hazır bir iş modeline erişim sağlamaktır. İşletme sahibi, bayiliğe başlamadan önce operasyonel standartları, ürün veya hizmetin sunum biçimini ve günlük işleyişe dair detayları markadan öğrenir. Böylece süreci sıfırdan tasarlamak yerine mevcut düzeni uygulayarak işe hızlı şekilde giriş yapabilir.

Franchise veren firmalar, başvuru aşamasından itibaren operasyonun her adımında rehberlik desteği gibi imkânlar tanır. Lojistikten tedarik zincirine kadar pek çok noktada çözümler sağlanır. Standart operasyon yapısı sayesinde KOBİ’ler, planlama aşamasını daha gerçekçi öngörülerle destekleyebilir. Böylelikle franchise açılışında ticari kredi gibi ek finansman araçlarını değerlendirirken daha sağlıklı kararlar mümkün olur.

Eğitim ve Sürekli Destek Avantajları

Franchise iş kurmak için adım atan girişimciler yalnızca başlangıçta değil işletme faaliyete geçtikten sonra da eğitim ve danışmanlık programlarından faydalanabilir. Açılış öncesinde personelin hizmet standartlarını benimseyebilmesi adına kapsamlı bir eğitim süreci uygulanır. Sonraki dönemde ise yeni ürünlerin tanıtımı, pazarlama kampanyaları ya da müşteri ilişkileri gibi konularda düzenli bilgilendirmeler yapılır.

Denetim ve raporlama mekanizmaları ise işletmenin marka bütünlüğünü korurken girişimcinin ise sürekli bir yol haritasına sahip olmasını sağlar. Yeni ticari faaliyetinize başlamadan önce izlemeniz gereken adımları daha detaylı biçimde incelemek isterseniz “Girişimcilik Rehberi” isimli yazımıza göz atabilirsiniz.

Franchise İş Kurmanın Riskleri Nelerdir?

Franchise iş kurmak, avantajlarına kıyasla düşük seviye de olsa da birtakım riskler barındırabilir. Bu noktada dikkat çeken ilk unsur, başlangıç maliyetlerinin yüksek seyretmesidir. Markaların franchise bedelleri, sektörün popülerliğine ve markanın gücüne bağlı olarak ciddi farklılıklar gösterir. Ayrıca yatırımın devamında ödenmesi gereken royalty* ve reklam katkı payı gibi düzenli masraflar, işletmenin kazancını doğrudan etkileyebilir. Dolayısıyla sermaye planlaması ve pazar araştırması yapılmadan sürece girilmesi, ilerleyen dönemlerde finansal zorlukların yaşanmasına yol açabilir.

Bir diğer risk de işletme sahibinin karar alma özgürlüğünün sınırlı olmasıdır. Franchise anlaşmaları, markanın standartlarını korumak adına katı kurallar içerebilir. Girişimciler genellikle ürün çeşitliliğinden dekorasyona, kampanyalardan fiyat politikasına kadar birçok alanda bağımsız hareket edemez. Dolayısıyla işletmenin yerel piyasanın ihtiyaçlarına esnek biçimde uyum sağlaması zorlaşabilir.

Ayrıca franchise iş kurmak isteyenler için yanlış marka seçimi de önemli bir risk unsurudur. Potansiyel girişimcilerin yalnızca bilinirliği yüksek markalara odaklanması, uzun vadede beklenen sonuçları vermeyebilir. Franchise alınacak firmalar; faaliyet gösterdikleri sektöre, bölgesel müşteri taleplerine ve operasyonel destek kapasitesine göre dikkatle değerlendirilmelidir. Yanlış seçimler, yatırımın geri dönüş süresini uzatabileceği gibi işletmenin sürdürülebilirliğini de tehlikeye atabilir.

Son olarak, franchise iş kurmak isteyenler sürecin finansman boyutunu da göz ardı etmemelidir. Yüksek maliyetlerin altından kalkabilmek adına çoğu girişimci, franchise için kredi seçeneklerine yönelir. Ancak bu tür finansman araçları da kendi içinde faiz, vade ve teminat şartları barındırır. Yeterli ön araştırma yapmadan kullanılan kredi ürünü, yatırımcıyı desteklemek yerine ek yük hâline gelebilir.

KOBİ’ler için Franchise ile İş Kurarken Sağlanan Destekler Nelerdir?

Franchise iş kurmak için yola çıkan KOBİ’ler için finansal ve kurumsal desteklerin önemi büyüktür. Farklı kurumlar ve mekanizmalar üzerinden sağlanan bu finansman modelleri aşağıdaki gibidir:

• KOSGEB Programları: İşletme kuruluşu, danışmanlık, eğitim ve yatırım giderlerine yönelik hibe ve geri ödemeli destekler, kurumun programları dâhilinde mevcuttur.
• Franchising Kredisi Veren Bankalar: İş Bankası, Yapı Kredi, DenizBank gibi kurumlar; isim hakkı, dekorasyon ve demirbaş gibi giderler için özel kredi ürünleri geliştirmiştir.
• Kredi Garanti Fonu (KGF): Teminatı yeterli olmayan KOBİ’ler için kefalet sağlayarak banka kredilerine erişimi kolaylaştırır.
• Esnaf ve Sanatkâr Kredileri: Halkbank ve Esnaf Kredi Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla işletme ve yatırım kredilerine ulaşmak mümkündür.
• Sektörel Dernekler ve Ağlar: UFRAD gibi kuruluşlar, marka seçimi ve sözleşme süreçlerinde rehberlik ve eğitim desteği ile KOBİ’lerin imdadına yetişir.

Franchise iş kurmak için başladığınız yolculukta bu tür desteklerle finansman yükünüzü hafifletebilir, adımlarınızı daha güvenle atabilirsiniz. Başvuru aşamasında KOBİ destek kredisi seçeneklerini incelemek ise doğru finansman modelini belirlemenizi kolaylaştırır.

KOBI’ler için Franchise Alınacak Firmalar Nasıl Seçilir?

Franchise iş kurmak isteyen pek çok girişimci için yatırımın başarısını belirleyen en kritik adımların başında stratejik planlama gelir. Karar aşamasında sektörel uyum, finansal gereklilikler ve başvuru koşulları gibi hususlar birlikte değerlendirilmelidir:

• Sektör ve Talep Uyumu: Faaliyet gösterilecek bölgenin tüketim alışkanlıkları, işletmenin gelecekteki performansını doğrudan etkileyebilir. KOBİ’ler için en çok talep gören alanlardan biri hızlı tüketimdir. Dolayısıyla gıda franchise veren firmalar; özellikle kahve, fast food ve tatlı kategorilerinde girişimciler tarafından sıkça tercih edilir.
• Başvuru Süreci: Markaların talep ettiği koşullar birbirinden farklı olabilir. Bu sebeple franchise başvuru yapmadan önce yatırım bedeli, sözleşme maddeleri ve operasyonel standartlar, ayrıntılı biçimde incelenmelidir.
• Finansal Analiz: Yatırımın toplam yükünü görebilmek için franchise kredisi hesaplama araçlarından yararlanılabilir. Böylelikle sermaye planlamasının gerçekçi beklentiler doğrultusunda tasarlanması mümkün olur.
• Kredi Koşulları: Bankaların politikaları özelinde belirlediği franchise kredisi şartları, işletmenin borçlanma kapasitesi ve ödeme süreci üzerinde etkilidir. İleride yaşanabilecek nakit akışı sorunlarını bertaraf etmek adına finansman kriterlerini dikkatle incelemekte fayda vardır.
• Bütçe Disiplini: Yatırımın sürdürülebilirliğini garantiye almak adına ayrıntılı mali planlama ve bütçe oluşturma süreci yürütülmelidir.

Girişimcilerin yatırım yükümlülüklerini netleştirmek ve marka ile uzun vadeli iş birliğini sağlam temeller üzerine kurmak adına sıralanan adımları titizlikle yönetmesi önemlidir.

Girişimcilerin Franchise İş Kurarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Franchise iş kurmak için çıkılan yol; dikkatle okunması gereken sözleşmeler, öngörülmesi gereken finansal yükler ve doğru yönetilmediğinde ciddi kayıplara dönüşebilecek kararlarla doludur.

• Yatırımın Geri Dönüşü: İşin ne kadar sürede kendini amorti edeceğini öngörmek için esnaf kredisi hesaplama araçları kullanılabilir. Basit bir ön araştırma ile yatırımın yalnızca başlangıç maliyeti değil, ilerleyen yıllardaki borç yükü de değerlendirilebilir.
• Operasyonel Disiplin: Merkezin belirlediği standartları uygulamak, marka bütünlüğünün korunmasına yardımcı olacaktır. İşletmenin kendi yöntemlerini dayatmak yerine işleyişi verilen çerçeveye uygun şekilde sürdürmesi gerekir.
• Nakit Akışının Takibi: Franchise iş kurmak için yola çıkan işletmelerin satışları istikrarlı görünse dahi giderleri yoğun olabilir. Gelir-gider dengesini sürekli kontrol etmek, işletmenin borç yükünü hafifletecek tedbirler almak açısından mühimdir.
• Sözleşmeye Sadakat: İsim hakkı ödemeleri, reklam katkı payları ve raporlama yükümlülükleri ihmal edilmemelidir.

Franchise sürecinde bu adımları göz ardı eden girişimciler için başlangıçta umut vadeden bir yatırım, kısa sürede finansal yük hâline gelebilir. Süreci detaylara önem vererek yürüten işletmeler ise gelecek vadeden, uzun soluklu ve sürdürülebilir iş modellerinin temellerini atabilir.

İster franchise olsun ister farklı bir iş modeli, HangiKredi KOBİ yeni bir işletme açmak isteyen herkes için bir destek noktası işlevi görür. Farklı bankaların sunduğu avantajlı kredi teklifleri başta olmak üzere girişimcilere ve KOBİ’lere pek çok alanda katkı sağlar. Siz de hayalinizdeki işi gerçeğe dönüştürmek için HangiKredi KOBİ’den destek alabilirsiniz!

*royalty: marka kullanım hakkı karşılığında ödenen düzenli ücret.