İşletmelerin Finansal Metriği: Burn Rate Nedir?

Finansal ve operasyonel süreçlerin temel kaynağı olan nakit, işletmelerin en likit ve güvenilir sermayesidir. Gerek harcamaların finansmanı gerek büyüme fırsatlarını yakalamak için nakde ihtiyacınız olur. Bu noktada burn rate, yani yakış oranı ön plana çıkar. Nakit varlıkların harcanma hızını ifade eden bu mali terim, işletmelerin verimliliği ve sürekliliğinde önemli bir rol oynar. Yazının devamında girişimcilerin başarısına yön veren burn rate kavramından bahsettik.

Burn Rate Nedir?

Türkçe’ye yanma ya da yakış oranı olarak çevrilen burn rate, işletmelerin belirli bir dönemde harcadığı nakit miktarını gösterir. Firmanın mevcut nakit kaynaklarıyla faaliyetlerini ne kadar süreyle devam ettirebileceğini ortaya koyar. Burn rate kapsamında personel maaşları, ofis kirası, pazarlama maliyetleri, üretim giderleri ve diğer operasyonel harcamalar yer alır. İşletmenin likit varlıkları üzerinden karşılanan bu maliyet kalemlerine göre kaynakların yeterliliği ölçülür. Buna bağlı olarak girişimin mevcut nakit gücünü ve gelecekteki finansal durumunu öğrenebilirsiniz.

Girişimciler için Burn Rate Neden Önemlidir?

Nakit yakış oranı hem hâlihazırdaki işletmeler hem girişimler ve startuplar* açısından oldukça önemlidir. Zira girişimlerin mali performansını incelediğinizde ilk dönemlerinde zarar ettiklerine şahit olabilirsiniz. Bu durumun temelinde büyüme ve gelişim adına yapılan harcamalar yer alır. Ancak önemli olan zarar değil, burn rate yani nakitlerin hangi hızla azaldığıdır. Yatırımcıların kararlarına yön veren bu oran, girişimcilerin sermaye bulmasını etkileyen faktörler arasındadır.

Startuplara destek veren kuluçka merkezleri ve melek yatırımcılar**, yakış oranına göre çıkarımlarda bulunur. Örneğin düşük nakit yakış oranı, girişimin mevcut kaynakları dâhilinde operasyonlarını verimli yönettiğini gösterir. Ayrıca geleceğe yönelik olumlu bir mali perspektif sunar. Özetle startup burn rate, gelişme potansiyeli olan girişimlerin finansman süreçlerinde rol oynayan önemli bir kavramdır.

Burn Rate ile Nakit Akışı Arasındaki İlişki Nasıldır?

İşletmenizin kasasındaki tüm giriş ve çıkışlar, nakit akış dengesini meydana getirir. Alacak tahsil süresi ve borç ödeme zamanı gibi detaylara bağlı olan nakit akışı, burn rate ile doğrudan ilişkilidir. Yakış oranı hızına bağlı olarak işletmenin nakit rezervleri negatif ya da pozitif yönde etkilenir. Bu oran arttıkça harcamalar ve yatırımlar için kullanılan kaynaklar azalır. Yani yüksek burn rate nedeniyle girişimin likidite*** ve nakit gücü riske girer.

Yakış Oranı (Burn Rate) Nasıl Hesaplanır?

Burn rate hesaplaması, farklı zaman aralıklarında gerçekleştirilir. Bu hesaplama için öncelikle belirli bir dönemdeki toplam harcamalarınızı belirlemelisiniz. Personel, üretim ve pazarlama giderleri, yakış oranı düzeyini belirleyen başlıca maliyet kalemleridir. Ardından sıra, aynı dönemdeki toplam gelirlerinizi tespit etmeye gelir. Eğer girişiminizin henüz sabit geliri yoksa ortalama bir tutarı baz alabilirsiniz. Bu hesaplamada kullanılan formül şu şekildedir:

• Net Nakit Tüketimi = Toplam Gelir – Toplam Harcama
  • Burn Rate = Net Nakit Tüketimi / Hesaplama Süresi

Yakış oranı, genellikle ocak ve aralık aylarındaki nakit rezervleri üzerinden hesaplanır. Böylece aylık oran bulunur ve sene başından sonuna kadar süren nakit performansı gözlemlenir. Örnek rakamlarla gerçekleştirilen bir burn rate hesaplaması aşağıdaki gibidir.

• Ocak Net Nakit Tüketimi = 200.000 TL – 100.000 TL = 100.000 TL
• Aralık Net Nakit Tüketimi = 100.000 TL – 50.000 TL = 50.000 TL
• Net Nakit Tüketimi = 100.000 TL – 50.000 TL = 50.000 TL
• Aylık Burn Rate = 50.000 TL / 12 ay = 4.166,66 TL

Örnekteki işletmenin yıl sonunda 50.000 TL nakdi kalmıştır. Bu girişim, nakit rezervi ve yakış oranı arasındaki ilişkiyi gözeterek bir sonraki mali yıla daha hazırlıklı başlayabilir. Yakış oranı hesaplamasını, sene ortasında ya da ay sonlarında da yapabilirsiniz.

Yüksek Burn Rate’in Olumsuz Etkileri Nelerdir?

Burn rate, önemi ve etkileri bakımından girişimlerin geleceğini belirler. Düşük burn rate, mali istikrar ve başarı göstergeleri arasındadır. Bu oran yükseldikçe işletmenin nakit rezervleri ve likidite gücü riske girer. Aşağıda yüksek yakış oranının olumsuz etkilerini görebilirsiniz.

1. Yatırımcılar nezdinde olumsuz bir imaj çizerek girişimin finansman bulmasını zorlaştırır.

2. İşletmenin nakit rezervleri hızlı tükendiği için mali ve operasyonel süreçler aksayabilir.

3. Yeni pazarlara giriş, ürün geliştirme, iş birlikleri kurma gibi yatırım ve büyüme fırsatları kaçırılabilir.

4. Girişimin sektördeki ve pazardaki rekabette geri planda kalmasına yol açabilir.

Nakit akışınızı korumak, kaynaklarınızı verimli kullanmak ve gelişim fırsatlarını yakalamak için finansmana ihtiyaç duyabilirsiniz. HangiKredi KOBİ, işletmenizin farklı süreçlerinde kullanabileceğiniz ticari kredi ve kredi kartları seçenekleri sunar. HangiKredi KOBİ üzerinden avantajlı kredi ürünlerine ulaşabilirsiniz.

Notlar:

*ihtiyaçlara yönelik çözümler üreten şirketler

**girişimcilere sermaye sağlayan bireysel yatırımcılar

***nakde kolay çevrilebilen varlıklar